Урысыем мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Дмитрий Патрушевым тыгъуасэ зэхищэгъэ селектор зэхэсыгъом агропромышленнэ продукцием иэкспорт епхыгъэ Iофыгъор ары анахь шъхьаIэу къыщаIэтыгъэр.
Мы лъэныкъомкIэ блэкIыгъэ илъэсым шъолъырхэм япшъэрылъхэр зэрагъэцэкIагъэхэм, тапэкIэ анахьэу анаIэ зытырагъэтын фаехэм къэзэрэугъоигъэхэр атегущыIагъэх. Республикэм ыцIэкIэ Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, АР-м и ЛIышъхьэрэ министрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэу Владимир Свеженец, экономикэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ министрэу Къуанэ Анзаур, Адыгеим мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ ипащэ ипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэрэ Хъут Дамирэт.
Дмитрий Патрушевым къызэриIуагъэмкIэ, 2024-рэ илъэсым нэс телъытэгъэ экспортымкIэ планыр блэкIыгъэ илъэсым аштагъ ыкIи ар зэрифэшъуашэу гъэцэкIагъэ хъугъэ. 2019-рэ илъэсым доллар миллиард 24-рэ зытефэрэ продукцие IэкIыб къэралыгъохэм ащаIуагъэкIынэу агъэнэфэгъагъэмэ, а пчъагъэр доллар миллиард 25,5-м кIэхьагъ. Урысыем и Президентэу Владимир Путиным ижъоныгъокIэ унашъохэм ягъэцэкIэн къыдыхэлъытагъэу 2024-рэ илъэсым ехъулIэу мы къэгъэлъэгъоныр доллар миллиард 45-м нагъэсын фае. Ар зэшIохыгъэным фэшI субъектхэм яIофшIэн джыри нахь агъэлъэшын, гухэлъэу щыIэхэр щыIэныгъэм щыпхыращынхэ, IофшIэкIэ анахь дэгъухэр агъэфедэнхэ зэрэфаер министрэм къыIуагъ. ЖъоныгъокIэ унашъом къыгъэнэфэрэ къэгъэлъэгъоным кIэхьэгъэным пае экспорт продукциеу IуагъэкIырэм тефэрэм илъэс къэс доллар миллиарди 6 — 7 хэгъэхъогъэн фаеу ылъытагъ.
«Къэгъэлъэгъон гъэнэфагъэхэм такIэхьаным фэшI зэнэкъокъу шIыкIэр гъэлъэшыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ зэзэгъыныгъэхэм шъолъырхэр игъом акIэтхэнхэм мэхьанэшхо иI. Мыщ фэдэ екIолIакIэм ишIуагъэкIэ мэкъумэщ продукцие къыдэзыгъэкIыхэрэм фэгъэкIотэныгъэ яIэу чIыфэхэр къаIахынхэ, япредприятиехэр агъэкIэжьынхэ ыкIи проектыкIэхэр щыIэныгъэм щыпхыращынхэ амал яI», — къыIуагъ Дмитрий Патрушевым.
УФ-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэ игуадзэу Сергей Левиным къызэриIуагъэмкIэ, 2020-рэ илъэсым щегъэжьагъэу къэралыгъо IэпыIэгъоу щыIэхэм джыри тIу къахэхъо: дагъэу (соем, рапсым ахэшIыкIыгъэр) къыдагъэкIырэм хэгъэхъогъэнымкIэ предприятиехэм субсидиехэр ятыгъэнхэр, джащ фэдэу IофшIэным илъэныкъуищымкIэ чIэнагъэу ашIыхэрэр афызэкIэгъэкIожьыгъэныр.
Экспортым ылъэныкъокIэ пэрытныгъэ зыIыгъ субъектхэм ялIыкIохэр видеоконференцием къыщыгущыIагъэх, къэгъэлъэгъонэу яIэхэм ахагъэхъонымкIэ мы илъэсым анахьэу анаIэ зытырагъэтыщтхэр къагъэнэфагъэх.
Лъэпкъ проектэу «Дунэе кооперациемрэ экспортымрэ» зыфиIорэм иструктурэ илъэныкъо шъхьаIэхэм ащыщ федеральнэ проектэу «Агропромышленнэ продукцием иэкспорт». Мыщ къыдыхэлъытэгъэ шъолъыр проект Адыгеим щагъэхьазырыгъ ыкIи непэ щагъэцакIэ. Ащ пшъэрылъ шъхьаIэу иIэр IэкIыб къэралыгъохэм мэкъумэщ продукциеу ащаIуагъэкIырэр 2024-рэ илъэсым ехъулIэу доллар миллион 36-м кIэгъэхьэгъэныр ары.
БлэкIыгъэ илъэсымкIэ гухэлъыр доллар миллиони 9,7-рэ хъущтыгъэмэ, а къэгъэлъэгъоныр доллар миллион 13-м кIэхьагъ. Адыгеим ращыгъэ продукциер тонн мин 20 фэдиз мэхъу. НахьыбэрэмкIэ IуагъэкIыгъэр щэм хэшIыкIыгъэхэр, дагъэр, пынджыр ыкIи натрыфыр, IэшIу-IушIухэр, псы зэфэшъхьафхэр, нэмыкIхэри.
«Федеральнэ проектэу «Агропромышленнэ продукцием иэкспорт» зыфиIорэм къыдыхэлъытэгъэ къэралыгъо IэпыIэгъум амалэу къытыхэрэр ащ хэщагъэхэм республикэм дэгъоу къызщыфагъэфедэ. ГущыIэм пае, блэкIыгъэ илъэсым УФ-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ предприятиеу «Мамрыкъом» зэзэгъыныгъэ дишIыгъ. Джыри зы къэралыгъо IэпыIэгъоу щыт мэкъумэщ чIыгухэм ямелиорацие пэIухьэрэ ахъщэм изы Iахь афызэкIэгъэкIожьыгъэныр. 2019 — 2021-рэ илъэсхэм мы пшъэрылъым сомэ миллион 72,6-рэ пэIудгъэхьащт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Предприятиеу «СиндикаАгро» зыфиIорэм Красногвардейскэ районым щигъэцэкIэрэ инвестиционнэ проектыр экспортым агъэкIощт пынджым икъэгъэкIын фытегъэпсыхьагъ. Ащ инвестициеу халъхьащтыр сомэ миллиони 102-рэ мэхъу.
Мы лъэныкъомкIэ республикэм амалэу IэкIэлъхэр зэрифэшъуашэу гъэфедэгъэнхэм фэшI экспортым IэпыIэгъу фэхъугъэнымкIэ Гупчэ Адыгеим щагъэпсыгъ.
Шъолъырым имэкъумэщ продукцие непэ Китай, Тыркуем, ОАЭ-м, Вьетнам, Германием, Украинэм, Азербайджан, Беларусь, Израиль, Латвием, Шри-Ланка, Узбекистан, Грузием, Монголием, нэмыкI къэралыгъохэм ащаIуагъэкIы.
Апшъэрэ шапхъэхэм адиштэщт 
Мэкъумэщ хъызмэтым епхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх 
Зэзэгъыныгъэм зэдыкIэтхaгъэx 
Хабзэм икъулыкъухэм язэдэлэжьэныгъэ тегущыIагъэх 
Экономикэм, социальнэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх