Примерное время чтения: 2 минуты
38

Лъэпкъ проектыр Адыгеим зэрэщагъэцакIэрэм тегущыIагъэх

Урысые Федерацием и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Виктория Абрамченкэмрэ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ тыгъуасэ Москва зэIукIэгъу щызэдыряIагъ.

Экологием, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим якъэухъумэн, мэзым игъэфедэн, коммунальнэ пыдзэфэ пытэхэм зэрадэзекIощтхэм, АПК-м хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным япхыгъэ Iофыгъохэм атегущыIагъэх.

Адыгеим и ЛIышъхьэ Виктория Абрамченкэм къыфиIотагъ лъэпкъ проектэу «Экология» зыфиIорэр республикэм зэрэщагъэцакIэрэм, Адыгеим ичIыопс байныгъэ икъэухъумэнкIэ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм афэгъэхьыгъэу.

Шъугу къэтэгъэкIыжьы лъэпкъ проектэу «Экология» зыфиIорэм диштэу 2020-рэ илъэсым сомэ миллион 97,62-рэ къызэрэхагъэкIыгъэр. ШэкIогъур имыкIызэ а мылъкур къызфагъэфедэнэу рахъухьэ. Лъэпкъ проектым диштэу псыр аIэкIэзыгъахьэрэ псэолъитIум ишIын аухыщт, коммунальнэ пыдзэфэ пытэхэр Iузыщырэ къулыкъухэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным епхыгъэ Iофыгъохэм адэлажьэх.

ПсыкъэкIуапIэхэм якъэухъумэн, республикэм ипсыхъохэми, гидротехническэ псэуалъэхэми Iофтхьабзэхэр ащызехьэгъэнхэм лъэшэу анаIэ атырагъэты. МашIом игъэкIосэнкIэ республикэм ищыкIэгъэ техникэмрэ оборудованиемрэ иIэх, мылъкоу къыфатIупщыгъэр зэрэщытэу къызфигъэфедагъ. Мэз промышленнэ комплексми хэхъоныгъэ ешIы. 2020-рэ илъэсым иапэрэ мэзибгъу пхъэр обработкэ шIыгъэнымкIэ ыкIи ащ пкъыгъохэр хэшIыкIыгъэнхэмкIэ индексым хэхъуагъ.

ЗэIукIэгъум экологием, тыкъэзыуцухьэрэ дунаим якъэухъумэн епхыгъэ Iофыгъохэм щалъыIэсыгъэх, ахэм язэшIохынкIэ пшъэрылъэу щыIэхэм атегущыIагъэх. Колхидскэ хэшъаем икъэухъумэнкIэ амалэу зэрахьагъэхэм Адыгеим и ЛIышъхьэ ягугъу къышIыгъ. Хэшъаехэр къызэтегъэнэжьыгъэнхэм пае федеральнэ гупчэмрэ экологическэ организациехэмрэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэрахьагъэх. Волонтер движениеу «Тлъапсэ къэтэжъугъэухъум» зыфиIорэр зэхащагъ. Республикэр зыпштэкIэ, гектари 4,5-мэ хэшъаер къащэкIы.

Джащ фэдэу республикэм исхэр лъэшэу егъэгумэкIых чъыгаер зыгъэкIодырэ пхъацIэр бэгъон зэрилъэкIыщтым. Адыгеим и ЛIышъхьэ игъоу ылъэгъугъ чъыгэе мэзхэр мыкIодынхэм, зэрар къэзыхьырэ хьацIэ-пIацIэхэм ябэныжьыгъэным апае федеральнэ законодательнэ, шэпхъэ-правовой актхэм зэхъокIыныгъэхэр афашIынхэу.

«Адыгеир зиэкологие къэбзэ шъолъырхэм ащыщ. Жьыр, псыр зэрэкъабзэхэм, къушъхьэлъэ чIыпIэ, мэз дахэхэм зекIохэр бэу къызылъащэх. ТичIыопс къэкIуапIэхэм тарэгушхо, ахэм якъызэтегъэнэжьын лъэшэу тынаIэ тетэгъэты. Ащ пае лъэпкъ проектэу «Экология» зыфиIорэм къытитырэ амалхэр зэкIэ икъоу тэгъэфедэх. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим икъэухъумэн епхыгъэ программэхэмрэ проектхэмрэ ягъэцэкIэнкIэ федеральнэ гупчэм тапэкIи IэпыIэгъу къытитынэу тыщэгугъы», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Мэкъу-мэщымрэ агропромышленнэ комплексымрэ алъэныкъокIэ къэралыгъо политикэу зэрахьэрэм епхыгъэ Iофыгъохэм шъхьафэу атегущыIа-гъэх. Мыгъэ республикэм лэжьыгъэ тонн мин 735,9-рэ къыщахьыжьыгъ. ПстэумкIи бжыхьэсэ тонн мин 553-рэ аугъоижьыгъ. ГъэрекIорэм егъэпшагъэмэ, ар процент 15-кIэ нахьыб. 2020-рэ илъэсым иапэрэ мэзибгъу сомэ миллиард 20,9-рэ зыосэ мэкъумэщ продукцие къыдагъэкIыгъ. ГъэрекIорэм елъытыгъэмэ, ар проценти 106,1-рэ мэхъу. Сомэ миллиард 19 зыосэ гъомылапхъэ къыдагъэкIыгъ. ГъэрекIорэм ар егъэпшагъэмэ, проценти 119,6-рэ зэрэхъурэр.

Чъыгхэтэ лэжьынми, сэнашъхьэхэм якъэгъэкIыни республикэм мэхьанэшхо щыраты. 2020-рэ илъэсым сэнэшъхьэ лъэпкъхэу «Каберне», «Мерло» зыфиIохэрэм афэдэхэу тонни 130-рэ аугъоижьыгъ. 2021-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу республикэм и АПК илъэныкъохэу анахьэу анаIэ зытырагъэтыщтхэм сэнашъхьэм илэжьыни ахагъэхьащт.

Лъэпкъ проектэу «Экология» зыфиIорэм диштэу Адыгеим щызэрахьэрэ нэмыкI Iофтхьабзэхэу зэIукIэгъум зыщатегущыIагъэхэми Урысыем и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Виктория Абрамченкэм къадыригъэштагъ. Республикэм ыпашъхьэ ит пшъэрылъхэу федеральнэ IэпыIэгъу зищыкIагъэхэм апае Урысые Федерацием и Правительствэ иведомствэхэм япащэхэм пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр зэрафашIыщтхэр ащ къыIуагъ.

Оцените материал
Оставить комментарий (0)

Топ 5 читаемых

Самое интересное в регионах