Тыгъуасэ АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Урысые шIэныгъэ-ушэтыпIэ институтэу къэгъагъэхэм ыкIи субтропическэ культурэхэм якъэгъэкIын пылъым и Адыгэ шъолъыр къутамэу адыгэ щаим икъэгъэкIыни дэлажьэрэм щыIагъ. Ар Мыекъопэ районым ит поселкэу Цветочнэр ары зыдэтыр.
Республикэм ипащэ игъусагъэх АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Владимир Свеженецрэ Мыекъопэ район администрацием ипащэу Олег Топоровымрэ. ЫпэрапшIэу ахэр институтым и Къутамэ иадминистрацие зычIэт унэм къыщыуцугъэх. Ащ щай тхьапэу къаугъоихэрэр джы непэ къэмланым дэлъэу къэтщэфырэм зыщынагъэсырэ цех иI. Ащ фэдэ Iофым фытегъэпсыхьэгъэ оборудованиер агъэфедэзэ щай тхьапэхэм псыр къакIафы, агъэгъух, агъэчэрэгъух, нэужым ахэр зэхадзыжьых.
Щаим ыкIи субтропическэ культурэхэм ямузееу агъэпсыгъэми рагъэблэгъагъэх. Институтым и Адыгэ шъолъыр къутамэ ипащэ шIэныгъэмкIэ игуадзэу Борис Корзун щай лъэпкъхэм анэмыкIэу дэжъыеу, хъурмэу, инжирэу къагъэкIыхэрэм, аушэтыхэрэм къатегущыIагъ. Щаир зыдалъхьэрэ къэмлэнэ зэфэшъхьафэу илъэсыбэхэм зэблахъугъэхэр, непэ кIэу къаугупшысыгъэхэр, цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм щаир зэрэбгъэжъощт, зэрэзепхьащт ыкIи узэрешъощт хьакъу-шыкъоу агъэфедэхэрэр, нэмыкIыбэхэр музеим чIэлъых. Ахэми нэIуасэ афишIыгъэх.
Нэужым адыгэ щаир къызщагъэкIырэ чIыпIэм кIуагъэх. Ар лъагэу къушъхьэхэм ахэт, поселкэм километрэ заулэкIэ пэчыжь. А чIыпIэр ары ныIэп адыгэ щаир къызщыкIырэр, сыда пIомэ ащ ищыкIэгъэ пстэури чIыгум хэлъ. Институтым и Адыгэ шъолъыр къутамэ ипащэу ПкIыхьэкIэ Эдуард къызэриIуагъэмкIэ, плантациер гектар мини 6 мэхъу. Щаир IэкIэ къаугъои, жъоныгъокIэ мазэм рагъажьэшъ, чъэпыогъум нэс пэлъых. Мыгъэ тонн мини 7 фэдиз къаугъоинэу мэгугъэх.
Щай тхьапэхэр къыпызычырэ бзылъфыгъэхэм АР-м и ЛIышъхьэ гущыIэгъу афэхъугъ, зигъо хъугъэр зэрагъэунэфырэр, къызэраугъоирэр, зэраIыгъырэр, нэмыкIэу шапхъэу пылъхэр къаригъэIотагъэх. Нэужым щай лъэпкъ зэфэшъхьафэу къагъэкIыхэрэр ыуплъэкIугъэх.
Адыгеим ыцIэ шIукIэ зыгъэIугъэхэм ащыщ адыгэ щаири. ГущыIэм пае, «Дышъэ бжыхь» зыфиIорэ урысые зэнэкъокъу-къэгъэлъэгъоным, щаимрэ кофемрэ ядунэе фестивалэу Санкт-Петербург щыкIуагъэм ащ дышъэ медаль къащыфагъэшъошагъ. Илъэсэу тызхэтым УФ-м икъулыкъоу шIэныгъэм къыкIэкIогъэ мылъкум игъэнэфэн фэгъэзагъэм тиреспубликэ къыщагъэкIыгъэ щай шIуцIэмрэ уцышъомрэ анэмыкI зыпарэми «адыгэ щайкIэ» еджэнхэ фимытхэу унашъо ышIыгъ.
Джыри зы бренд республикэм епхыгъэу щыIэ зэрэхъугъэм мэхьанэшхо зэриIэр КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ, «Адыгэ щай» ыкIи «Адыгэ къуай» зыфиIорэ цIэхэр зиIэхэу тиреспубликэ къыщыдагъэкIыхэрэм лъэныкъоу ахэр зыфэгъэзагъэхэм яхэхъоныгъэ зэрэфэIорышIэхэрэм нэмыкIэу Адыгеим ищытхъуи зэраIэтырэр къыIуагъ.
«Адыгеим илъэсыбэ хъугъэу щылажьэрэ мыщ фэдэ шIэныгъэ учреждениер наукэм, къыдэгъэкIыным, гъэсэныгъэм алъэныкъокIэ хэхъоныгъэхэр ышIыхэзэ ыпэкIэ зэрэлъыкIуатэрэм мэхьанэшхо иI. Урысые шIэныгъэ-ушэтыпIэ институтэу къэгъагъэхэм ыкIи субтропическэ культурэхэм якъэгъэкIын пылъым и Адыгэ шъолъыр къутамэ мэкъу-мэщымкIэ, шIэныгъэмрэ гъэсэныгъэмрэкIэ министерствэхэм, зекIонымрэ зыгъэпсэфыпIэхэмрэкIэ Комитетым, гъэсэныгъэмкIэ организациехэм, сатыум хэтхэм зэрадэлажьэрэр гъэлъэшыгъэн фае. ШIэныгъэ IофшIэнэу зэшIуихырэм зегъэушъомбгъугъэным, тишъолъыр зекIохэм ашIогъэшIэгъоныным, «Адыгэ щай» зыфиIорэ брендыр нахь зэлъягъэшIэгъэным апае екIолIэкIэ зэфэшъхьафхэр гъэфедэгъэнхэ фае. АщкIэ амалышIу хъущт бэдзэогъум УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр зыкIэтхэжьыгъэ хэбзэгъэуцугъэу шъолъыр брендхэм япхырыщын тегъэпсыхьагъэр», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Адыгеим и ЛIышъхьэ зигугъу къышIыгъэ хэбзэгъэуцугъэм УФ-м и Гражданскэ кодекс интеллектуальнэ фитыныгъэхэм яобъектыкIэу зыми емыпхыгъэр хегъахьэ — «къызщыдагъэкIырэ чIыпIэм ыцI»
КъумпIыл Мурат Тыркуем щыпсэурэ адыгэхэм аIукIагъ 
МэфэкI шIыкIэм тетэу къызэIуахыжьыгъ 
ТищыIэныгъэ чIыпIэшхо щызыубытырэ къулыкъу 
Гъогум ущысакъын фае 
Пытагъэ хэлъэу къекIолIэщтых