Примерное время чтения: 4 минуты
50

Ылъэгъугъэм осэшIу фишIыгъ

Майкоп, 2 сентября - АиФ-Адыгея.

Тыгъуасэ шIэныгъэм и Мафэ фэгъэхьыгъэ мэфэкI Iофтхьабзэхэр республикэм иеджапIэхэм зэкIэми ащыкIуагъэх. Дэеу зылъэгъухэрэм ыкIи тэрэзэу зэхэзымыххэрэм я Адыгэ республикэ еджэпIэ-интернат щыIагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.

Социальнэ мэхьанэшхо зиIэ гъэсэныгъэм иучреждение зэрэзэтырагъэпсыхьагъэр ащ зэригъэлъэгъугъ ыкIи апэрэ одыджыныр къызфытеохэрэм апае зэхащэгъэ мэфэкI зэхахьэм хэлэжьагъ.

МэфэкI Iофтхьабзэхэр рагъэжьэнхэм ыпэкIэ Адыгеим и ЛIышъхьэ еджэпIэ-интернатыр къыплъыхьагъ, мыщ амалхэу IэкIэлъхэр зэригъэлъэгъугъэх. Джащ фэдэу кIэлэегъаджэхэм, ны-тыхэм, кIэлэцIыкIухэм гущыIэгъу афэхъугъ.

Непэрэ мафэм ехъулIэу учреждением изытет зыфэдэм, кIэлэеджакIохэм шIэныгъэ арагъэгъотынымкIэ, творческэ сэнаущыгъэу ахэлъым зыкъызэIуихынымкIэ Iофэу ашIэрэм, пшъэрылъхэм къатегущыIагъэх АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзауррэ еджэпIэ-интернатым ипащэу Роман Чумаковымрэ. Ахэм къызэраIуагъэмкIэ, мыщ щаIыгъхэ ыкIи щеджэхэрэ кIэлэцIыкIухэм шIэныгъэ куухэр ягъэгъотыгъэнхэр, ахэр сыд фэдэрэ лъэныкъокIи ухъумэгъэнхэр ары анахь мэхьанэшхо зэратырэр. Ащ пае непэ ящыкIагъэр зэкIэ аIэкIэлъ. ЕджапIэр шэпхъэшIухэм адиштэу зэрэзэтырагъэпсыхьагъэм дакIоу ыкIоцIкIи дэгъу дэдэу гъэпсыгъэ, кIэлэцIыкIухэмкIэ Iэрыфэгъоу щыт. Республикэм ипащэ еджэпIэ кабинетхэр къыкIухьагъэх, къыплъыхьагъэх, кIэлэцIыкIухэм, кIэлэегъаджэхэм гущыIэгъу афэхъугъ, ылъэгъугъэм осэшIу фишIыгъ. Джащ фэдэу кIэлэегъаджэхэм къагъахъэрэр зыфэдизым, ащкIэ щыт пшъэрылъыр зэшIохыгъэ зэрэхъурэм Адыгеим и ЛIышъхьэ кIэупчIагъ. КIэрэщэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, мы купым хахьэхэрэм ялэжьапкIэ къэгъэлъэгъон гъэнэфагъэхэм анэгъэсыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ жъоныгъокIэ унашъоу УФ-м и Президент къыдигъэкIыгъэр гъэцэкIэгъэным мэхьанэшхо раты, ащкIэ системакIэу агъэфедэщтым ишIогъэшхо къэкIощт, пшъэрылъыр зэшIохыгъэ хъущт.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, Адыгеим и ЛIышъхьэ ипшъэрылъкIэ сэкъатныгъэ зиIэ кIэлэцIыкIухэм ыкIи зипсауныгъэ зэщыкъуагъэхэм тэрэзэу Iоф адэшIэгъэным фытегъэпсыхьагъэу мы еджэпIэ-интернатым дэжь 2018-рэ илъэсым щылэ мазэм и 10-м «инклюзивнэ» гъэсэныгъэм хэхъоныгъэхэр ышIынхэм и Гупчэ иструктурнэ подразделение щагъэпсыгъ. 2017 — 2018-рэ илъэс еджэгъум къыщыублагъэу аутизмэ зиIэ сабыйхэр интернатым щырагъаджэх. Ахэм япчъагъэ непэрэ мафэм ехъулIэу нэбгыри 10 мэхъу. Мы кIэлэцIыкIухэм афэгъэзагъэхэ кIэлэегъаджэхэм ясэнэхьат хагъэхъоным фэшI Москва курсхэр щакIугъэх. 2016-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу тэрэзэу зэхэзымыххэрэ сабыйхэм IэпыIэгъу афэхъугъэным фытегъэпсыхьэгъэ ресурснэ гупчэ еджэпIэ-интернатым къыщызэIуахыгъ. Джащ фэдэу «КIэугъоекIо еджапI» зыфиIорэ проектым игъэцэкIэн учреждениер чанэу хэлажьэ.

Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» къыдыхэлъытэгъэ лъэныкъохэм шIуагъэу къатырэри къызфагъэфедэ. Робототехникэр, инженернэ творчествэр, дэныр, пщэрыхьаныр, къэбарлъыгъэIэс технологиехэр зышIогъэшIэгъонхэм амалхэу аIэкIэлъхэм ахэгъэхъогъэным, инфраструктурэ зэтегъэпсыхьагъэ щыIэ хъуным еджапIэм ипащэхэр пылъых. Мы проектым къыдыхэлъытагъэхэ Iофтхьабзэхэм ягъэцэкIэн пэIухьащт сомэ миллиони 4-м ехъу 2019-рэ илъэсым федеральнэ гупчэм къытIупщыгъ, джащ фэдэу республикэ бюджетым имылъкуи къызфагъэфедагъ. Ащ нэмыкIэу еджэпIэ кабинетхэр илъэсыкIэ еджэгъум фэгъэхьазырыгъэнхэм фэшI республикэ бюджетым сомэ миллионым ехъу, шIушIэным пылъхэм сомэ мин 800 къатIупщыгъ. Интернатым испортзал игъэцэкIэжьын сомэ мин шъитф пэIуагъэхьагъ.

Мыщ фэдэ екIолIакIэм ишIуагъэкIэ интернатыр зэтегъэпсыхьагъэу, ищыкIагъэр зэкIэ IэкIэлъэу илъэсыкIэ еджэгъур ригъэжьэжьыгъ. Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, мы IофшIэныр тапэкIи лъагъэкIотэщт, учреждением IэпыIэгъу фэхъущтых.

ШIэныгъэм и МафэкIэ афэгушIуагъ

ЕджэпIэ-интернатыр къызеплъыхьэ нэуж илъэсыкIэ еджэгъум фэгъэхьыгъэ мэфэкI зэхахьэм республикэм ипащэ хэлэжьагъ. Апэрэ одыджыныр къызфытеуагъэхэ кIэлэцIыкIухэм, кIэлэеджакIохэм, ны-тыхэм, кIэлэегъаджэхэм къафэгушIуагъ, гъэхъагъэхэр ашIыхэзэ ыпэкIэ лъыкIотэнхэу къафэлъэIуагъ.

«Мы мэфэкI дахэм зэкIэми тызэрепхы, анахьэу ар зыфэгъэхьыгъэхэр апэрэ классым кIохэрэр ары. Мы еджапIэм ахэм ныбджэгъукIэхэр щыряIэхэ хъущт, ящыIэныгъэ гъогу щырящыкIэгъэщтхэ шIэныгъэ куухэр зэрагъэгъотыщтых. Ащ пае учреждением непэ ищыкIагъэр зэкIэ IэкIэлъ», - къыIуагъ КъумпIыл Мурат. Интернатым ибазэ епхыгъэу кIэлэцIыкIухэм афытегъэпсыхьэгъэ гупчэхэр къызэIутхыгъэх. Зипсауныгъэ зэщыкъогъэ сабыйхэм сэнэхьат гъэнэфагъэ аIэкIэлъэу щыIэныгъэ гъогум техьанхэмкIэ гъэсэныгъэм мы иорганизацие АдыгеимкIэ пилотнэ площадкэ хъугъэ. Ащ къыдыхэлъытагъэу предметэу «Технологиер» зыфиIорэм иIофшIэн мастерскойхэр ыкIи кабинетхэр агъэкIэжьыгъэх. Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» ишIуагъэкIэ ар зэшIохыгъэ хъугъэ. Ащ нэмыкIэу мыщ фэдэ кIэлэцIыкIухэм Урысыем ыкIи IэкIыб къэралыгъохэм яорганизациехэу Iоф адэзышIэхэрэм зэпхыныгъэу адытиIэр тэгъэпытэ, опытэу тIэкIэлъымкIэ тызэхъожьы.

ЕджапIэм кIэлэегъаджэу Iутхэм ясэнэхьат хэшIыкIышхо зэрэфыряIэр, япшъэрылъхэр щытхъу хэлъэу зэрагъэцакIэхэрэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ, ащкIэ ахэм афэрэзагъ. Еджэным ылъэныкъокIэ кIэлэеджакIохэм гъэхъэгъэшIухэр зэрашIыхэрэм дакIоу предмет зэфэшъхьафхэмкIэ зэхащэхэрэ олимпиадэхэм ыкIи спорт Iофтхьабзэхэм хагъэунэфыкIхэрэ чIыпIэхэр къазэращыдахыхэрэр игуапэу къыхигъэщыгъ. ЕджапIэр къэзыухыгъэхэм сэнэхьат гъэнэфагъэхэр зэрагъэгъотых, ахэр механикых, пщэрыхьакIох, программистых, психологых, сурэтышIых. Бэмэ мыщ къагъэзэжьы, Iоф щашIэ.

«Сыд фэдэрэ лъэныкъокIи IэпыIэгъу къышъуфэхъухэрэ, ренэу къыжъуготхэу Iоф къыжъудэзышIэхэрэ ны-тыхэм, педагогхэм инэу сафэраз. Мыхэм афэдэ сабыйхэм гъэсэныгъэ тэрэз зэрагъэгъотыным, сэнаущыгъэу ахэлъыр къызфагъэфедэн амал яIэным тыпылъыщт, тишIуагъэ ядгъэкIыщт. ШIэныгъэм и МафэкIэ джыри зэ сышъуфэгушIо, «гъогу маф» шъосэIо», - къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.

КIэлэцIыкIухэми творческэ амалэу аIэкIэлъхэр зэхахьэм къыщагъэлъэгъуагъэх: усэхэм къяджагъэх, орэдхэр къаIуагъэх, къэшъуагъэх. Нэужым республикэм ипащэ игъусэхэу нэпэеплъ сурэт зытырахыгъ, шъхьэихыгъэ зэдэгущыIэгъу зэдыряIагъ.

Смотрите также:

Оцените материал
Оставить комментарий (0)

Также вам может быть интересно

Топ 5 читаемых

Самое интересное в регионах