Адыгеим и ЛIышъхьэ афэгушIуагъ

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат рес­публикэ зэнэкъокъухэу «Адыгеим илъэсым­кIэ икIэлэегъэджэ анахь дэгъу» ыкIи «Адыгеимт илъэсымкIэ икIэлэпIу анахь дэгъу» зыфиIохэрэмкIэ текIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэм правительствэм и Унэ тыгъуасэ щафэгушIуагъ.

Iофтхьабзэм джащ фэдэу хэ­лэжьагъэх Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, Адыгэ Республикэм гъэ­сэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзаур, Адыгэ Республикэм и Общест­веннэ палатэ итхьаматэу Устэ Руслъан. Урысые Федерацием гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иIофышIэхэм япрофсоюз и Адыгэ шъолъыр къутамэ итхьаматэу Сергей Кошкиныр, кIэлэ­егъаджэхэр.

Республикэм и ЛIышъхьэ къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къа­рихызэ зэрэхигъэунэфы­кIыгъэмкIэ, IэпэIэсэныгъэ ин зы­хэлъ кIэлэегъаджэу ыкIи кIэ­­лэпIоу Адыгеим исыр бэ, а зэ­нэкъокъухэу зэхащэхэрэм якIэуххэм ренэу ар къагъэ­шъыпкъэжьы. КIэлэегъэджэ сэ­нэхьатым анаIэ нахь тыра­дзэнымкIэ, кIэлэегъаджэм иста­тус нахь зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ ахэм яшIуагъэ къэкIо.

КъумпIыл Мурат къызэриIуа­гъэмкIэ, гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ республикэм бэ щашIэрэр. Лъэпкъ проектым игъэцэкIэн зыщыкIорэ илъэси 2-м къыкIоцI нэбгырэ 2160-м тегъэ­псыхьэгъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 9 Адыгеим щагъэпсыгъ, ахэм азыныкъо фэдизыр илъэси 3-м шIомыкIыгъэ кIэлэцIыкIухэм апай. Гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ организациехэр зычIэт унэхэм джыри щы къапашIы­хьагъ, ахэр нэбгырэ 360-м те­гъэпсыхьагъэх, азыныкъор — илъэсищым шIомыкIыгъэ кIэлэцIыкIухэр зыщаIыгъыщтхэ унэх. Мы илъэсым джыри кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 7 ашIыщт, ахэм нэбгырэ 990-рэ ачIэфэщт.

Джащ фэдэу лъэпкъ проектхэм адиштэу илъэсищэу къызэтынэкIыгъэм къыкIоцI респуб­ликэм еджэпIи 4 щашIыгъ, ахэм нэбгырэ 3440-рэ ачIэфэщт. Мы илъэсым Iоныгъом и 1-м къыщегъэжьагъэу джыри кIэу ашIыгъэ еджэпIи 2-мэ IофшIэныр аублэщт: псэупIэу Ханскэм нэ­бгырэ 250-м тегъэпсыхьагъ дашIыхьагъэр, къалэу Мые­къуа­пэ — нэбгырэ 1100-м телъы­тагъ. Республикэм икъэлэ шъхьа­Iэ нэбгырэ 1100-рэ зы­чIэфэщт еджапIэм ишIын щырагъэжьагъ.

Мы лъэныкъомкIэ мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъохэм ахэлъы­тэгъэн фае къуаджэхэм Iоф ащызышIэщтхэм ящыкIэгъэ амалхэр ягъэгъотыгъэнхэр, кад­рэхэр гъэхьазырыгъэнхэр. «Къо­джэ кIэлэегъадж» зыфиIорэ программэр ятIонэрэ илъэс хъу­гъэ республикэм зыщагъэцакIэрэр. Илъэсэу икIыгъэм рес­публикэм икъоджэ еджапIэ­хэм а программэм хэлэжьэрэ нэбгырэ 14 Iоф ашIэнэу къэкIуа­гъэх. Мы илъэсым джыри кIэлэегъэджэ 13-мэ IофшIэныр аублэнэу ары.

«Гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ зигугъу къэтшIыгъэ ыкIи нэмыкI Iофтхьабзэхэу зэшIотхы­хэрэм яшIуагъэ къэкIо анахь мэхьанэшхо зиIэ пшъэрылъыр — Адыгеим гъэсэныгъэр тэрэзэу, ищыкIэгъэ лъэгапIэм нэсэу щызэхэщэгъэныр ыкIи зэкIэ кIэлэцIыкIухэр ащ къыхегъэубытэгъэнхэр — зэшIохыгъэнымкIэ. Ау гухэлъэу тиIэр зэкIэ а лъэныкъомкIэ зэшIохыгъэ хъуным пае ежь кIэлэегъаджэхэми кIэлэпIухэми акIуачIэ зэдырахьылIэн фае. Тэ бэрэ къэтэIо кIэлэегъаджэр хэушъхьафыкIыгъэ сэнэхьатэу зэрэщытыр: мыр пшъэдэкIыжьышхо зыхэлъ, мэхьанэшхо зиIэ Iоф, нэбгырэ пэпчъ инеущрэ мафэ зыфэдэщтымкIэ лъапсэр гъэтIылъыгъэ мэхъу. КIэлэегъаджэхэм спе­циалистхэр агъэхьазырых, хэгъэгум играждан хъущтхэр апIух. Непэ текIоныгъэр къыдэзыхыгъэ нэбгырэ пэпчъ а пшъэрылъ къиныр зэрифэшъуашэм тетэу егъэцакIэ», — къыхигъэщыгъ Адыгеим и ЛIышъхьэ. Зэнэкъо­къоу «Адыгеим илъэсымкIэ икIэлэегъэджэ анахь дэгъу» зы­фиIорэмкIэ текIоныгъэр къы­дэзыхыгъэр Адыгэ республикэ гимназием хьисапымкIэ икIэлэегъаджэу Юлия Бойченкэр ары, джащ фэдэу шIухьафтынхэр аратыгъэх Тэхъутэмыкъое районымкIэ гурыт еджапIэу N 6-м урысыбзэмрэ литературэмрэкIэ икIэлэегъаджэу Евгения Алиевам, Красногвардейскэ районымкIэ гурыт еджапIэу N 5-м инджылызыбзэмкIэ икIэлэегъа­джэу Александр Кардашевым, Мыекъопэ районымкIэ гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ гупчэу N 2-м иублэпIэ классхэм якIэлэегъаджэу Татьяна Кравчен­кэм, дэеу зэхэзыхыхэрэ ыкIи тэрэзэу зымылъэгъухэрэ кIэлэцIыкIухэр зыщаIыгъхэ Адыгэ республикэ еджэпIэ-интернатым инджылызыбзэмкIэ икIэлэегъаджэу Фархад Обидовым.

Зэнэкъокъоу «Адыгеим илъэ­сымкIэ икIэлэпIу анахь дэгъу» зыфиIорэм текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэр Мыекъопэ районымкIэ «Колосок» зыфиIорэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу N 18-м икIэлэпIоу Светлана Белиновар ары. Джащ фэдэу шIухьафтынхэр афагъэшъошагъэх псэупIэу Джаджэм «Ромашка» зыфиIорэ икIэлэцIыкIу IыгъыпIэу N 2-м икIэлэпIоу Пхэнэе Клавдие, псэу­пIэу КрасногвардейскэмкIэ «Жемчужинка» зыфиIорэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу N 4-м икIэлэпIоу Екатерина Тарасовам.

Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм гущыIэр заратым республикэм и ЛIышъхьэ гъэсэныгъэм ихэ­хъоныгъэ иIофыгъохэмкIэ ишIуа­гъэ къызэригъакIорэм, анаIэ къызэратыригъэтырэм, гъэсэныгъэ зыщарагъэгъотырэ ор­ганизациехэм мылъкукIи техникэкIи яIофхэр гъэтэрэзы­гъэнхэм, джырэ уахътэм ди­штэ­рэ техникэ амалхэмкIэ зэте­гъэпсыхьэгъэнхэм ренэу ынаIэ зэратыригъэтырэм апае зэ­рэ­фэразэхэр къаIуагъ.

Гъэсэныгъэм иIофхэм язытет джыри нахьышIу шIыгъэным ыкIи кIэлэегъаджэхэр мылъкукIэ кIэгъэгушIугъэнхэм апае зэ­нэкъокъур зэрищыкIагъэр къэгущыIагъэхэм къыхагъэщыгъ. Адыгеим и ЛIышъхьэ гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ республикэ зэнэкъокъухэу зэхащэхэрэм шIу­хьафтынхэмкIэ яфонд хэ­гъэ­хъогъэным иIофыгъо хэплъэнхэу пшъэрылъ афишIыгъ.

КIэлэегъаджэхэм яIэпэIэсэныгъэ, зышъхьамысыжьхэу Iоф зэрашIэрэм, пандемием илъэ­хъан къулайныгъэ ахэлъэу яIоф зэрэзэхащэрэм апае зэрафэразэр КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ. Анахьэу республикэм и ЛIышъхьэ ынаIэ зытыридзагъэр непэкIэ вакцинацием мэхьанэшхо зэриIэр ары.