ПсэупIэу Инэм дэт заводэу «Ардерия» зыфиIорэм электрическэ автомобиль цIыкIоу «Ардерия ТС2» зыфиIорэр щаугъоигъ. УрысыемкIэ апэрэу техническэ шапхъэхэм адиштэрэ ушэтынхэр зэкIэ ащ ыкIугъэх, гъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ къулыкъум официальнэу щатхыгъ ыкIи номер къыратыгъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат электрическэ автомобилыр къыхэзыхыгъэу, СССР- мрэ Урысые Федерациемрэ яизобретателэу, изобретательхэм я Урысые обществэ ишъолъыр къутамэ итхьаматэу Алексей Тороповым тыгъуасэ IукIагъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ Алексей Тороповми, нэмыкI изобретательхэми научнэ текIоныгъэшхо зэрашIыгъэмкIэ, инновационнэ проектым игъэцэкIэн зэрэрагъэжьагъэмкIэ афэгушIуагъ. Пэрыт технологиехэмрэ шIэныгъэ творчествэмрэ республикэми, хэгъэгуми защегъэушъомбгъугъэнымкIэ ахэм къыхахыгъэ электрическэ автомобилым мэхьанэшхо зэриIэр КъумпIыл Мурат хигъэунэфыкIыгъ.
«Проектым ипхырыщынкIэ Адыгеир къызэрэхэшъухыгъэр сигуап. Тэ бэшIагъэ тызызэдэлажьэрэр. Илъэситф хъугъэ заводыр загъэпсыгъэр. Котелхэм якъыдэгъэкIын ары анахьэу шъо шъузыфэгъэзагъэр, ау эксперимент Iофхэми шъуапылъ. ЛъэныкъуабэхэмкIэ шъуипредприятие гъэхъагъэ хэлъэу хэхъоныгъэ ешIы. Экономикэ политикэ тэрэз зезыхьэрэ, амалыкIэхэр зыгъэфедэрэ производствэхэу щысэтехыпIэу агъэлъагъохэрэм шъуащыщ. Ащ епхыгъ IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр, бюджетым жъугъэкIорэ мылъкур нахьыбэ зэрэхъухэрэр, электротранспортым ылъэныкъокIэ шIэныгъэ текIоныгъакIэхэр зэрэшъушIырэр. Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир къэтыухъумэным мэхьанэшхо зэриIэм епхыгъэу а лъэныкъом зегъэушъомбгъугъэн фаеу сэлъытэ. Шъуипроектхэм нахьри зяжъугъэушъомбгъу тшIоигъу, ащкIэ ищыкIэгъэ IэпыIэгъур шъодгъэгъотыщт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Алексей Тороповым электромобилым фэгъэхьыгъэу зэIукIэм къащыфиIотагъ. Ащ батарейкэкIэ Iоф ешIэ, розеткэ къызэрыкIом пыбгъанэми хъущт. Зы чэщ ащ зыпылъкIэ километри 100 фэдиз ыкIун ылъэкIыщт. Электромобилыр социальнэ къулыкъухэмрэ хэбзэ къулыкъухэмрэ къызфагъэфедэн алъэкIыщт.
Электромобилым икъыхэхын илъэс заулэрэ пылъыгъэх, федеральнэ къэралыгъо унитарнэ предприятиеу «НАМИ» зыфиIорэм иушэтынхэр зэкIэ ащ ыкIугъэх, къэралыгъо номер гъэнэфагъи къыратыгъ, Москва хэкум игъогухэм ащыщ щаушэтыгъ.
Джырэ уахътэм ушэтынэу апэрэ автомобиль купым икъыдэгъэкIын дэлажьэх. ЗэрагъэнафэрэмкIэ, Адыгеим ахэр щатхыщтых ыкIи шъолъырым итамыгъэу «01-р» апалъхьащт.
«Автомобильхэм тестхэр Адыгеим зэрэщакIущтхэм епхыгъэ Iофыгъохэм джыдэдэм атегущыIэх, ахэр патруль-пост къулыкъухэм атегъэпсыхьэгъэщтых. Республикэм ихэбзэ къулыкъухэмрэ хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ шъолъыр министерствэмрэ япащэхэр тиIэпыIэгъоу а социальнэ проектыр пхырытщыщт. Iофэу къетхьыжьагъэм къызэрэдыригъэштагъэм фэшI республикэм и ЛIышъхьэ сыфэраз. ЩыIэныгъэм кIэ горэхэр къыхэтлъхьанхэм, Адыгеим хэхъоныгъэ тапэкIи едгъэшIыным, научнэ шъолъыр пэрытхэм ар ахэдгъэуцоным тыпылъыщт», — къыIуагъ Алексей Тороповым.
Предприятием ипроизводствэ шъхьаIэ изегъэушъомбгъункIэ гухэлъэу яIэхэм зэIукIэм щатегущыIагъэх. Джыдэдэм заводым илъэс къэс газ котел мин 15 фэдиз къыдегъэкIы, тихэгъэгуи, IэкIыб къэралыгъохэми ахэр дэгъоу ащыIокIых. Заводым ипащэхэм илъэситIу горэкIэ предприятием нахь зырагъэушъомбгъун ямурад. Джащыгъум илъэс къэс котел мин 30-м нэс ахэм къыдагъэкIын алъэкIыщт.
Адыгеим и ЛIышъхьэ гъэсэныгъэм епхыгъэ проектым игъэцэкIэнкIи Iофэу къырахьыжьагъэхэм къадыригъэштагъ. Къихьащт илъэсым игъатхэ электрокартингымкIэ кIэлэцIыкIу клубэу «АРДЕРИЯ» зыфиIорэр заводым къыщызэIуахынэу рахъухьэ. Апэрэ чэзыумкIэ Инэм игурыт еджапIэхэр ары ащ къыщыхахыхэрэр зыщагъэфедэщтхэр. Адыгеим и ЛIышъхьэ Адыгэ Республикэм имуниципалитетхэмрэ гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэрэ япащэхэм пшъэрылъ афишIыгъ проектым ипхырыщынкIэ ыкIи ныбжьыкIэхэмрэ кIэлэеджакIохэмрэ ятехническэ творчествэ изегъэушъомбгъункIэ IэпыIэгъу афэхъунхэу.
