Урысые инвестиционнэ форумэу Шъачэ щыкIуагъэм республи-кэмкIэ зэфэхьысыжьэу фэхъугъэхэм афэгъэхьыгъагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипшъэрылъхэр пIэлъэ гъэнэфагъэкIэ зыгъэцэкIэрэ КъумпIыл Мурат тыгъуасэ зэхищэгъэ зэхэсыгъор. Ащ хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр.
Федеральнэ программэхэм Ады геир ахэлэжьэнымкIэ профильнэ министерствэхэр зэзэгъыныгъэхэм игъом зэракIэ тхагъэхэм фэшI къэзэрэугъоигъэхэм зэ рафэразэр КъумпIыл Мурат пэублэм къыIуагъ. Джы отраслэ пэпчъ ипшъэрылъхэр ыгъэцэкIэнхэр, шIуагъэ къытэу IофшIэныр зэшIуахыныр анахь шъхьаIэу къыгъэнэфагъ.
Гъэтхапэм и 6-м УФ-м промышленностымкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Денис Мантуровым зэIукIэгъу дыряIэнэу щыт. Респуб ликэм ипредприятиехэм IэпыIэгъу афэ хъунхэмкIэ шIэгъэн фаехэр, субсидированиер, нэмыкI Iофыгъохэр ащ къы щаIэтыщтых. Федеральнэ гупчэм зэпхыныгъэу дыряIэр гъэпытэ гъэнымкIэ IофшIэныр нахь гъэлъэшыгъэн фаеу КъумпIыл Мурат къафигъэпытагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипшъэрылъхэр пIэ лъэ гъэнэфагъэкIэ зыгъэцакIэрэм Шъачэ щыкIогъэ форумым изэфэхьысыжьхэм къатегущыIэзэ, сомэ миллиард 11,9-рэ зытефэщт зэзэгъыныгъэ 11-мэ зэракIэт хагъэхэр къыIуагъ. Мыхэр зэшIохыгъэ зыхъукIэ, IофшIэпIэ 1500-рэ фэдиз къы зэIуахын алъэкIыщт. Проектхэм ащыщхэм яинвестиционнэ площадкэхэр хьазырых.
— Адыгеим имэкъумэщ хъызмэт ис трук турэ зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэ зэрэфаем иIофыгъо бэрэ тытегущыIэ. Чъыгхатэхэм, хэтэрыкIхэм ягъэтIысхьан зегъэушъомбгъугъэныр, былымхъуным хэхъоныгъэхэр ышIынхэм, нэмыкI лъэны къохэми тынаIэ нахь атедгъэтын фае. Былымхэр зыщагъэхъущт чIыпIэхэр цIыф хэм, унэе хъызмэтшIапIэхэм яIэнхэ фае. А пшъэрылъыр гъэцэкIагъэ хъуным фэшI гъэхъупIэ гектарэу щыIэхэмкIэ профильнэ министерствэм зэфэхьысыжьхэр ышIын хэ, мы отраслэм хэщагъэхэм IэпыIэгъу афэхъун фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Форумым илъэхъан Итальянскэ Республикэм илIыкIохэм зэраIукIагъэхэм, тапэкIэ зэрэзэдэлэжьэнхэ алъэкIыщт лъэныкъохэм зэратегущыIа гъэ хэм мэхьанэшхо иIэу КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ. Италиемрэ Адыгеимрэ ясатыу-экономикэ зэпхыныгъэхэр агъэпытэ зэрашIоигъор лъэныкъуи тIуми къаIуагъ. Республикэм иэкономикэ инвестициехэр къы халъхьанымкIэ амалэу щыIэхэм атегущыIагъэх. Италием ибизнесменхэм анахьэу ашIогъэ шIэгъоныгъэр республикэм ло гистическэ, санаторнэ-курорт амалэу иIэхэр ары. Ащ нэмы кIэу мэкъу-мэщымрэ переработкэмрэ алъэныкъокIэ Италием ипэрыт технологиехэр тишъолъыр зэрэщагъэфедэнхэ алъэкIыщтыр агъэнэфэнэу ра хъухьэ.
— Илъэс заулэкIэ узэкIэ Iэбэжьмэ, республикэм илIыкIо куп провинциеу Къыблэ Тироль щыIагъ. Непэ Адыгеим ипредприятиехэм ащыщхэм гъэхъагъэхэр ашIыхэзэ аграрнэ секторым Италием иопыт пэрытхэр щагъэфедэх. Ащ дакIоу мэхьанэшхо зиIэр Урысыем ыкIи IэкIыб къэралыгъохэм яопыти къызфэдгъэфедэн амал тиIэныр ары. Зэзэгъыныгъэхэм тызэракIэтхагъэр арэп анахь шъхьаIэр, тапэкIэ ахэр щыIэ ныгъэм зэрэпхырытщыщтхэр, гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэр ары нахь, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Черкесские сады» зыфиIорэм мыIэрысэ ыкIи дэшхо чъыгхэр зыщагъэтIыс хьащтхэ гектар 700-м ехъум пэIухьащт сомэ миллиарди 5,2-м ехъу къытIупщыщт, джащ фэдэу продукциер зыщаIыгъыщт ыкIи къызщыдагъэкIыщт псэуалъэхэр ышIыщтых. ООО-у «Логистический центр Адыгея-1» зыфиIорэм индустриальнэ паркэу «Теучежский» зыцIэм игъэпсын сомэ миллиарди 4 хилъхьанэу егъэнафэ. Мы проектым игъэцэкIэн мэхьанэ шхо иIэу КъумпIыл Мурат ылъытагъ. «ПивэшI заводэу «Мые къуапэм» зэзэгъыныгъэ заулэ дашIыгъ. Заводым игъэкIэ жьын, Мыекъопэ районым гъо мы лэ пхъэшI комбинатэу ща гъэ псы щтым, къалэу Мыекъуа пэ ща шIыщт оптовэ-распределитель гупчэм зэкIэмкIи сомэ милли ардрэ мин 800-рэ фэдиз инвес торым апэIуигъэ хьаащт.
Джащ фэдэу Адыгеим къыIэ кIэхьэрэ энергиер нахьыбэным, сотовэ зэпхыныгъэм хэхъоны гъэхэр ышIынхэм, инфраструктурэм ылъэныкъокIэ щыкIагъэ хэр дэгъэзыжьыгъэнхэм афытегъэпсыхьэгъэ инвестиционнэ зэзэгъыныгъэхэм республикэр акIэтхагъ.
Урысыем ишъолъырхэм ялIы кIохэр ыкIи экспертхэр зыхэ лэжьэгъэхэ Iэнэ хъураеу «Южный полюс роста: Рынок глобальных возможностей» зыфи Iорэм Адыгеир хэлэжьагъ. Ре гионхэр зэрэзэдэлэжьэнхэ алъэ кIыщт лъэныкъохэм, Къыблэ ыкIи Темыр-Кавказ федеральнэ шъолъырхэм ясубъектхэм социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэхэр ашIынхэмкIэ амалэу щыIэхэм атегущыIагъэх, къэзытхырэр АР-м и ЛIышъхьэ и пресс-къулыкъу.