Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пэщэныгъэ зыдызэрихьэрэ купэу Адыгеим ыцIэкIэ Москва щыIэр я 20-рэ Урысые агропромышленнэ къэгъэлъэгъонэу «Дышъэ бжыхь» зыфиIорэм хэлажьэ. Урысые Федерацием мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ а Iофтхьабзэм изэхэщакIу, джащ фэдэу юбилейнэ къэгъэлъэгъоным Япониери къыхэлажьэ.
ВДНХ-м щыкIорэ мэкъумэщ форум шъхьаIэм хэлэжьэнэу къэкIуагъ Урысые Федерацием и Правительствэ и Тхьаматэу Дмитрий Медведевыр. Мэкъумэщ илъэсыр зэраухыгъэм пае Урысыем ичIыгулэжьхэм ар къафэгушIуагъ. Урысые Федерацием и Премьер-министрэ къуаджэм илэжьэкIо анахь дэгъухэм шIухьафтынхэр къафишIыгъэх.
Къэгъэлъэгъонэу «Дышъэ бжыхь» зыфиIорэм Дмитрий Медведевым зыщигъэгъозагъ. Нафэу зэрэщытымкIэ, анахь мэхьанэ зиIэхэр мы чIыпIэм къыщагъэлъагъох: инновационнэ ушэтынхэр, агробизнесым игъэкIотыгъэу щагъэфедэрэ технологиехэр, шъолъыр зэфэшъхьафхэмкIэ бренд хъугъэ гъомылапхъэхэр. Мы къэгъэлъэгъоным шъолъыр 60-м ехъумэ ыкIи IэкIыб къэрал 15-м ялIыкIохэр хэлажьэх.
Адыгеир, хабзэ зэрэхъугъэу, ренэу мыщ фэдэ къэгъэлъэгъонхэм ахэлажьэ. Павильонэу «Урысыем ишъолъырхэмрэ IэкIыб къэралхэмрэ» зыфиIорэм тиреспубликэ лъэпкъ нэшанэ зиIэ пкъыгъо зэфэшъхьафхэр къырихьылIагъэх. Республикэм иагропромышленнэ комплекс илъэныкъо зэфэшъхьафхэм гъэхъагъэу ащашIыгъэхэр ары нахьыбэрэмкIэ къырахьылIагъэхэр.
Урысые Федерацием мэкъу-мэщымкIэ иминистрэ иапэрэ гуадзэу Хьатыу Джамбулат, Урысые Федерацием мэкъу-мэщымкIэ иминистрэ игуадзэу Оксана Лут республикэм икъэгъэлъэгъон нэIуасэ зыфашIыгъ. Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ахэм гущыIэгъу зафэхъум республикэм мэкъу-мэщымкIэ хэхъоныгъэу ышIыщтым, инвестициехэмкIэ Адыгеим изытет зыфэдэм анэсыгъэх. Джащ фэдэу хэгъэгум ишъолъыр заулэмэ япащэхэм ацIэкIэ мы Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм зэдэгущыIэгъухэр КъумпIыл Мурат адыриIагъэх, шъолъырхэм зэдэлэжьэныгъэ-зэгурыIоныгъэ азыфагу илъынымкIэ амалэу щыIэхэм къащыуцугъэх.
Адыгеим агропромышленнэ лъэныкъомкIэ иIофхэм язытет фэгъэхьыгъэ игъэкIотыгъэ къэбарыр стендым къыреIотыкIы. Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо программэу «Мэкъу-мэщым хэхъоныгъэу ышIыщтыр, мэкъумэщ продукцием иIугъэкIын, сырьемрэ гъомылапхъэмрэ нэмыкI чIыпIэхэм ащыIугъэкIыгъэнхэр» зыфиIорэм диштэу проектхэу агъэцэкIагъэхэм къапкъырыкIырэ къэгъэлъэгъонхэм защагъэгъозагъ.
«Хэгъэгум иагропромышленнэ къэгъэлъэгъон шъхьаIэ илъэс къэс тыхэлажьэ. Тэ къэдгъэлъэгъони, тызэрыгушхони тиI. Агропромышленнэ комплексыр – республикэм иэкономикэ иотраслэ шъхьаIэу щыт. Лэжьыгъэм икъэхьыжьынкIэ хэгъэгум ишъолъырхэм азыфагу анахь чIыпIэ дэгъу щызыубытыхэрэм Адыгеир ащыщ. Мы аужырэ илъэсхэм чъыгхатэхэм, хэтэрыкIхэм адэлэжьэгъэным ылъэныкъокIэ пэрыт технологиехэр игъэкIотыгъэу тэгъэфедэх. НепэкIэ ащ фэдэ IофшIакIэм шIуагъэу къыхьырэр нэрылъэгъу, тистратегие зэрэтэрэзыри ащ къегъэшъыпкъэжьы», — къыIуагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ.
Джащ фэдэу КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ гъомылэпхъэшI промышленностым республикэм хэхъоныгъэ зэрэщишIырэр, продукцием изытет нахь дэгъу шIыгъэным ыкIи нахьыбэу ар IугъэкIыгъэным апае Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэрэдгъэфедэхэрэр, къэралыгъо IэпыIэгъуми ащкIэ мэхьанэшхо зэриIэр.
А пстэуми яшIуагъэкIэ республикэм продукциеу къыщахьыжьырэм хэхъо, чIыпIэу зыщыIуагъэкIырэри нахьыбэ мэхъу. Урысыем иагропромышленнэ комплекс мы къэгъэлъэгъоным чIыпIэшхо щиубытыгъ. Адыгеим ихабзэ икъулыкъухэм яIофшIэнкIэ мэхьанэшхо ащ раты. 2017-рэ илъэсым, зэхэубытагъэу къэпIон хъумэ, продукциеу Адыгеим ращырэр проценти 162,3-м нэсыгъ. Гъомылэпхъэ товархэр ары нэмыкI чIыпIэхэм аIэкIагъахьэхэрэмкIэ анахь чIыпIэшхо зыубытырэр (процент 54-рэ мэхъу).
Адыгеим ращырэ гъомылапхъэхэм язытет зэрэдэгъур зыIэкIахьэхэрэм хагъэунэфыкIы. Къэгъэлъэгъонэу «Дышъэ бжыхь» зыфиIорэм республикэм иэкспозицие ахэм ащыщхэр щыплъэгъун плъэкIыщт: къуаер, тхъур, тыгъэгъазэм хэшIыкIыгъэ дагъэр, пынджыр, шъоур, пхъэшъхьэ-мышъхьэхэм къакIафыгъэ псыр, минеральнэ псыр, шъон пытэхэр, нэшэбэгухэр, розэ къэгъагъэхэр ыкIи нэмыкIхэр.
Адыгэ Республикэм иэкспозицие тегъэпсыхьагъэу гъомылэпхъэшI ыкIи къыдэгъэкIыжьыным япэрыт предприятие 30-м ехъумэ ахэр къагъэлъагъох. Адыгэ Республикэм ибренд шъхьаIэхэм ащыщэу «Адыгэ къуаер» нэмыкI хэгъэгухэм игъэкIотыгъэу ащагъэфедэ. Мы къэгъэлъэгъуапIэми чIыпIэшхо ащ щиубытыгъ. Адыгеим иэкспозицие зэзгъэлъэгъунэу къыIухьэгъэ пстэуми амал яIагъ адыгэ къуаем, джащ фэдэу республикэм ипредприятиехэм къащыдагъэкIырэ нэмыкI къое лъэпкъхэм ядэгъугъэ ауплъэкIунэу.
Чъэпыогъум и 13-м нэс къэгъэлъэгъоныр кIощт. Iофтхьабзэм игупчэу хъугъэ агробизнес форумэу «АПК 2.0: экспорт как драйвер модернизации» зыфиIорэр. Мы къэгъэлъэгъонэу зигугъу тшIырэм зэдэлэжьэныгъэм епхыгъэ программэм чIыпIэшхо щиубытыщт. Отраслэм ихэхъоныгъэкIэ амалэу щыIэхэм, агропродукциер IэкIыб къэралхэм ябэдзэр зэрэщыIуагъэкIыщтым тегущыIэщтых, джащ фэдэу IэкIыб къэралхэм ялIыкIохэм зэIукIэгъухэр адашIыщтых. Лъэпкъ культурэхэм яфестиваль мы Iофтхьабзэм мэфэкI нэшанэ къыхилъхьащт.