Наркотикхэр хэбзэнчъэу гъэзекIогъэнхэм пэуцужьырэ комиссиеу республикэм щызэхащагъэм зичэзыу зэхэсыгъоу тыгъуасэ иIагъэм тхьамэтагъор щызэрихьагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат.
Ащ хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм ыкIи муниципалитетхэм япащэхэр, нэмыкIхэри.
Наркотикхэр хэбзэнчъэу гъэзекIогъэнхэм пэуцужьыгъэнымкIэ, бзэджэшIагъэхэм япчъагъэ нахь макIэ шIыгъэнымкIэ Iофхэм язытет зыфэдэм, мыщкIэ зэфэхьысыжьэу щыIэхэм афэгъэхьыгъагъ апэрэ Iофыгъоу зэхэсыгъом къыщаIэтыгъэр. Мыщ епхыгъэу къэгущыIагъэх АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ наркотикхэр хэбзэнчъэу амыгъэзекIонхэм лъыплъэгъэнымкIэ отделым ипащэу Нэфышъэ Рустамрэ бзэджэшIагъэ зезыхьагъэхэм пшъэдэкIыжь ягъэхьыгъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум АдыгеимкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэ игуадзэу Эдуард Овановымрэ.
2019-рэ илъэсым наркотикхэр хэбзэнчъэу зэрагъэзекIуагъэхэм епхыгъэ бзэджэшIэгъэ 306-рэ полицием икъулыкъушIэхэм къыхагъэщыгъ, блэкIыгъэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ, а пчъагъэр 80-кIэ нахьыб. ХэбзэухъумакIохэм уголовнэ Iоф 228-рэ зэхафыгъ ыкIи хьыкумым IэкIагъэхьагъэх, блэкIыгъэ илъэсым егъэпшагъэмэ, а пчъагъэр 18-кIэ нахьыб. Хэбзэгъэуцугъэр зыукъогъэ нэбгырэ 203-мэ уголовнэ пшъэдэкIыжь арагъэхьыгъ. Ахэм ащыщэу 13-р — бзылъфыгъ, зы нэбгырэм ыныбжь икъугъэп. ЗэкIэмкIи наркотик килограмм 17-м ехъу къапкъырахыгъ.
Полициемрэ щынэгъончъэнымкIэ федеральнэ къулыкъумрэ 2019-рэ илъэсым анахьэу анаIэ зытырагъэтыгъэхэ лъэныкъохэм ащыщ наркотик хьылъэхэр республикэм къизыщэхэрэр къыхэгъэщыгъэнхэр ыкIи ахэм апэшIуекIогъэныр. Оперативнэ Iофтхьабзэхэу зэхащагъэхэм яшIуагъэкIэ мыщ фэдэ бзэджэшIи 8 къаубытыгъ ыкIи агъэтIысыгъ.
КIэлэеджакIохэр ыкIи ныбжьыкIэхэр мы тхьамыкIагъом щыухъумэгъэнхэм фэшI хэбзэухъумакIохэм пэшIорыгъэшъ Iофтхьабзэхэр, зэдэгущыIэгъухэр рагъэкIокIыгъэх.
БзэджашIэхэм пшъэдэкIыжь зыщарагъэхьырэ учреждении 4 республикэм ит. 2020-рэ илъэсым гъэтхапэм ехъулIэу ахэм нэбгырэ 2624-рэ адэс, ахэм ащыщэу 550-мэ наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэр зэрахьагъэх, учетым нэбгырэ 56-рэ хэт. Учреждениехэм наркотикхэр хэбзэнчъэу ачIахьанхэ гухэлъ яIагъэу хъугъэ-шIэгъэ 15 агъэунэфыгъ, уголовнэ Iофи 8 къызэIуахыгъ, хьапсым чIэс зы нэбгырэм уголовнэ пшъэдэкIыжь рагъэхьыгъ.
Непэрэ мафэм ехъулIэу Адыгеим псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ и Министерствэ иучет наркотикхэр зыгъэфедэрэ нэбгырэ 1280-рэ хагъэуцуагъ. БлэкIыгъэ илъэсым а пчъагъэр 1369-рэ хъущтыгъэ. Мы тхьамыкIагъом пэшIуекIогъэнымкIэ Iофтхьабзэхэу зэрахьэхэрэм ыпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэхэ пащэхэр къатегущыIагъэх, пшъэрылъ шъхьаIэхэу зыфагъэуцужьыхэрэр къагъэнэфагъэх. Къулыкъухэм къэгъэлъэгъонхэу яIэхэр джыри нахьышIу шIыгъэнхэ, IофшIэныр нахь гъэлъэшыгъэн зэрэфаер къаIуагъ.
КъыткIэхъухьэхэрэ лIэужхэм наркотикхэр амыгъэфедэнхэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэр къызыдыхэлъытэгъэхэ лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм ягъэцэкIэн шъолъырым щызэхэщагъэ зэрэхъурэм къытегущыIагъэх министрэхэу Мэрэтыкъо Рустемрэ КIэрэщэ Анзауррэ. Мы лъэныкъомкIэ ведомствэхэм къатефэрэр зэрагъэцакIэрэр, ащ дакIоу IофшIэныр джыри зэрагъэлъэшыщтыр ахэм къаIуагъ.
Непэрэ мафэхэм яхъулIэу республикэм иволонтер-медикхэр мы IофшIэным нахь чанэу къыхэгъэлэжьэгъэнхэм, ахэм амалэу аIэкIэлъхэр гъэфедэгъэнхэм мэхьанэшхо зэриIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ.
«Ресурснэ гупчэу къызэIутхыгъэм къыдыхэлъытагъэу волонтер-медикхэм IэпыIэгъу тафэхъуным, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ ахэр IофшIэным хэщэгъэнхэм тыпылъын фае. Хэбзэ къулыкъухэм, псауныгъэр къэухъумэгъэным ыкIи гъэсэныгъэм яучреждениехэм амалэу аIэкIэлъхэм ахэгъэхъогъэным ащ фэдэ екIолIакIэр фэIорышIэщт. Мы пшъэрылъым изэшIохын еджапIэхэри чанэу къыхэлэжьэнхэ фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Наркотикхэм ягъэзекIон ыкIи ягъэфедэн ылъэныкъокIэ 2019-рэ илъэсым Iофхэм язытет зыфэдагъэм изэфэхьысыжьхэри зэхэсыгъом щашIыгъэх. КъызэраIуагъэмкIэ, ыпэрэ илъэсым егъэпшагъэмэ, къэгъэлъэгъонхэр нахьышIу хъугъэх. А IофшIэныр тапэкIи лъагъэкIотэнэу зэдаштагъ.